Wraz z wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, funkcjonujące dotychczas Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 przestało obowiązywać na wyspach o godzinie 23:00 w dniu 31 grudnia 2020 roku.
W związku z przygotowaniami do funkcjonowania po brexicie brytyjski parlament przyjął w 2018 roku Ustawę o wyjściu z Unii Europejskiej, na mocy której bezpośrednio stosowalne przepisy UE, takie jak Rozporządzenie (WE) 261/2004, zostały włączone do brytyjskiego prawa po zakończeniu okresu przejściowego, tworząc nowy rodzaj brytyjskiego prawa znanego jako „zachowane prawo UE”. Tym samym pasażerom de facto przysługują te same prawa, jakie mieli wcześniej. Nowe przepisy uwzględniają także dotychczasowe orzecznictwo UE (takie jak prawo do odszkodowania za opóźnienia stworzone w kontrowersyjnej sprawie Sturgeon).
Zgodnie z sekcją trzecią Ustawy o wyjściu z Unii Europejskiej z 2018 roku, przepisy Rozporządzenia (WE) 261/2004 zostają bezpośrednio włączone do brytyjskiego prawa krajowego obejmującego Anglię, Walię, Szkocję i Irlandię Północną. Brytyjskie regulacje definiujące kwestie, które wcześniej były objęte unijnymi normami, noszą nazwę Rozporządzenia o Prawach Pasażerów Lotniczych i Organizatorów Podróży Lotniczych (Wyjście z UE) 2019, znane jako APR Regulations.
Jedną z takich zmian jest zastąpienie wartości euro w kontekście odszkodowania wypłacanego na podstawie artykułu 7 Rozporządzenia (WE) 261/2004 nowymi kwotami wyrażonymi w funtach szterlingach.
Nowe regulacje (tzw. UK261) mają zastosowanie:
a) dla pasażerów odlatujących z lotniska w Wielkiej Brytanii
b) dla pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się w kraju innym niż Wielka Brytania na lotnisko znajdujące się w:
Wielkiej Brytanii, jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy danego lotu jest przewoźnikiem z UE lub brytyjskim przewoźnikiem lotniczym
Unii Europejskiej, jeśli obsługujący przewoźnik lotniczy danego lotu jest brytyjskim przewoźnikiem lotniczym
Pasażerowie korzystają zatem z takiej samej ochrony – niezależnie, czy zastosowanie mają przepisy Zjednoczonego Królestwa czy Unii Europejskiej.
Od tej chwili wszelkie roszczenia wnoszone w Wielkiej Brytanii wynikające z kwalifikującego się opóźnienia lub odwołania muszą podlegać UK261 niezależnie od daty danego lotu. Roszczenia z tytułu EU261 nadal można składać przeciwko brytyjskim przewoźnikom, ale tylko w państwach członkowskich UE.
W przypadku niektórych połączeń będzie nakładał się zakres systemów zarówno Wielkiej Brytanii, jak i Unii Europejskiej, a pasażerowie będą mieli prawo zdecydować, z którego z nich wolą korzystać. Warto podkreślić, że w związku z niniejszą zmianą nie ma jednak możliwości, aby uzyskać podwójną rekompensatę za to samo zdarzenie (tj. zarówno na mocy UE261, jak i UK261).
Należy również zaznaczyć, że loty zarówno do, jak również z Gibraltaru są teraz objęte regulacjami zawartymi w UK261, podczas gdy wcześniej nie uwzględniały ich przepisy Rozporządzenia (WE) 261/2004.
Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydane do dnia 31 grudnia 2020 r. w odniesieniu do przepisów Rozporządzenia (WE) 261/2004 zostanie w całości zachowane na czas nieokreślony w Wielkiej Brytanii i będzie wiążące dla angielskich sądów okręgowych i sądów wyższej instancji oraz ich szkockich i północnoirlandzkich odpowiedników. Sąd Najwyższy Zjednoczonego Królestwa i angielski Sąd Apelacyjny oraz ich odpowiedniki będą miały uprawnienia do odejścia od wcześniejszego orzecznictwa, ale tylko w bardzo ograniczonych okolicznościach, stosując ten sam mechanizm, którego używa Sąd Najwyższy, aby odstąpić od swoich wcześniejszych orzeczeń.
W przypadku, gdy polubowne negocjacje z przewoźnikiem zakończyły się niepowodzeniem, na mocy „starych” przepisów Brytyjczycy mieli następujące możliwości rozstrzygania sporów:
Jurysdykcja UE (poza Wielką Brytanią) – tam, gdzie wymagane jest wytoczenie przez brytyjski sąd, ale w innych jurysdykcjach UE powodowie mogli korzystać z Europejskiej Procedury Małych Roszczeń (ESCP).
Brytyjskie sądy zgodnie z zasadami postępowania cywilnego jako „drobne roszczenia” (Small Claim).
Wytoczenie powództwa przed lokalnym sądem, o ile pozew zostanie poprawnie doręczony i sąd będzie miał jurysdykcję.
Od 31 grudnia 2020 r. przedstawia się to następująco:
Roszczenia nie mogą już być wniesione w ramach Europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń (European Small Claims Procedure).
Procedura Drobnych Roszczeń w Wielkiej Brytanii, lecz przy założeniu, że te będą teraz wniesione na mocy przepisów APR.
Wytoczenie powództwa przed lokalnymi sądami państw Unii Europejskiej. Niniejsza możliwość nadal pozostaje dostępna i wciąż podlega ona przepisom Rozporządzenia (WE) 261/2004. Warto jednak podkreślić, że z perspektywy osoby mieszkającej na stałe w Wielkiej Brytanii skorzystanie z tego wariantu zawsze było utrudnione ze względu na konwencje prawne, płatności w lokalnej walucie, opłaty sądowe oraz bariery językowe.
Właściwie nie ma żadnej różnicy, ponieważ przepisy Rozporządzenia (WE) 2004/2004 oraz APR (tzw. UK261) określają de facto analogiczne wysokości odszkodowań. Kwoty te są teraz wyrażone w funtach szterlingach. W ten sposób nie będą one podlegać kursom wymiany względem waluty euro.
Roszczenia będą musiały zostać wniesione do brytyjskich sądów, ponieważ opcja skorzystania z procedur małych roszczeń europejskich wygasła. Warto jednak podkreślić, że nadal istnieje możliwość wytoczenia powództwa w sądzie na obszarze Unii Europejskiej. Rzecz jasna wymagane jest, aby trasa danego lotu była objęta przepisami Rozporządzenia (WE) 261/2004.
Jak wyjaśniono powyżej, niektórzy pasażerowie będą mieli wybór, czy wniosą roszczenie w Wielkiej Brytanii w ramach UK261, czy w Unii Europejskiej w ramach EU261. Wydaje się zatem nieuniknione występowanie tzw. forum shopping, czyli praktyki polegającej na wybieraniu przez stronę postępowania sądu lub organu władzy publicznej, który jest bardziej przyjazny dla danej sprawy lub który przewiduje korzystniejsze rozstrzygnięcia. Niniejsze zjawisko jest powszechne w międzynarodowym prawie cywilnym, gdzie różne kraje mają różne przepisy prawne, a wybór sądu lub jurysdykcji może znacznie wpłynąć na wynik postępowania. W konsekwencji nierzadko prowadzi to do sytuacji, w której wyrok sądu nie odzwierciedla rzeczywistych okoliczności sprawy, ale jest jedynie wynikiem praktyki „forum shoppingu”.
Złóż wniosek o odszkodowanie za problem z opóźnionym lub odwołanym lotem
NIP: 7542812979
REGON: 383541220
Pon-Pt: 8.00-18.00
Sob: 10.00-14.00
Dodatkowe informacje