Close
25 października 2021
Na mocy unijnych regulacji w przypadku odwołanego lub opóźnionego lotu pasażer może wystąpić do linii lotniczej z wnioskiem o wypłatę odszkodowania, którego wysokość może wynieść nawet 600 EUR na osobę. W niniejszym aspekcie muszą zostać spełnione ściśle określone kryteria. Dotyczą one w szczególności długości opóźnienia. Dodatkowo, w kontekście wyliczenia wysokości odszkodowania, kluczowe znaczenie ma odległość pomiędzy lotniskiem wylotu a przylotu. Określenie powyższych parametrów jest niezwykle istotne, aby móc samodzielnie uzyskać odszkodowanie za opóźniony lot.
Kalkulacja wysokości odszkodowania za opóźniony lot jest skorelowana z dystansem danej trasy. Szczegóły przedstawia poniższe zestawienie:
* w tym wypadku wymagana długość opóźnienia to 4 godziny (jeśli spóźnienie mieści się w przedziale od 3 do 4 godzin, to wysokość odszkodowania może zostać zredukowana o 50%, tj. wynosić będzie 300 EUR)
Prawa przysługujące pasażerowi w sytuacji opóźnienia lotu zostały uregulowane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku nr (WE) 261/2004. Na podstawie niniejszych regulacji pasażerom przysługuje ochrona w przypadku wystąpienia zakłóceń w podróży.
Należy mieć jednak na względzie, że w kontekście możliwości uzyskania odszkodowania spełnione muszą zostać określone kryteria dotyczące siedziby danego przewoźnika, a także dystansu, na jakim miało miejsce połączenie, które uległo zakłóceniu. Tym samym ochrona prawa pasażerów obejmuje następujące loty:
odbywające się na obszarze Unii Europejskiej – bez względu na to czy przewoźnik jest z UE, czy z państwa trzeciego
zaczynające się na obszarze Unii i kończące w państwie spoza Unii – bez względu na to czy przewoźnik jest z UE
zaczynające się poza Unią Europejską i kończące się w Unii – w tym wypadku wymagane jest jednak, aby przewoźnik był zarejestrowany na terytorium UE
Warto również nadmienić, że w przypadku, gdy zarówno miejsce wylotu, jak i przylotu, znajdują się poza obszarem Unii Europejskiej, to pasażerom nie przysługuje prawo do wnioskowania o zryczałtowane odszkodowanie, nawet jeśli lot będzie realizowany przez wspólnotowego przewoźnika.
Należy podkreślić, że za obszar UE przyjmuje się nie tylko teren samej wspólny. W niniejszym zakresie należy uwzględnić Islandię, Norwegię, Szwajcarię i tak zwane „regiony peryferyjne” (Gujana Francuska i Martynika, Gwadelupa i Reunion, Saint-Martin, Madera, Azory, czy Wyspy Kanaryjskie).
Z punktu widzenia polskiego pasażera, ochrona praw pasażerów dotyczy praktycznie wszystkich lotów realizowanych z krajowych lotnisk. Zdecydowana większość ogółu połączeń realizowana jest przez polskich przewoźników: Polskie Linie Lotnicze „LOT” oraz Enter Air. Spory udział w krajowym rynku posiadają także 2 linie niskobudżetowe: Ryanair oraz Wizz Air. Loty z Polski posiadają w swojej ofercie także znane linie europejskie jak np.: Lufhtansa, Swiss International Airlines, KLM, czy Air France.
Sytuacje, w których unijne przepisy nie będą miały zastosowania, dotyczyć będą marginalnych przypadków, tj. najczęściej lotów czarterowych realizowanych przez linie lotnicze zarejestrowane w kraju danej destynacji (np. egipskie lub tureckie). Warto jednak pamiętać, że ochrona praw pasażerów obowiązuje w sytuacji, gdy wylot odbywa się z Polski (lub innego kraju UE). Niestety, gdy zakłócenie rejsu nastąpi poza obszarem wspólnoty, a przewoźnik nie jest zarejestrowany w UE, to pasażerom nie przysługują prawa określone w Rozporządzeniu (WE) 261/2004.
Podstawowym kryteriom warunkującym możliwość uzyskania odszkodowania jest czas dotarcia do miejsca docelowego. Rekompensata przysługuje pasażerom w sytuacji, jeśli opóźnienie wyniosło co najmniej 3 godziny. Istotny jest fakt, iż czas ten dotyczy dotarcia do miejsca przylotu. Oznacza to, że jeśli lot wystartował niezgodnie z planem, ale podczas lotu nadrobił opóźnienie, to w praktyce pasażer nie ma podstaw, aby ubiegać się o odszkodowanie.
Warto również zaznaczyć, że „czas przybycia do miejsca docelowego” to pojęcie, które zostało precyzyjnie zdefiniowane. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 4 września 2014 r. w sprawie C-452/13 określił, za czas lądowania przyjmuje się moment otwarcia jednych z drzwi samolotu. Niniejsza interpretacja opiera się na założeniu, że czas przybycia do miejsca docelowego jest równoznaczny z możliwością opuszczenia przez pasażerów statku powietrznego. W praktyce może to powodować, że istnieje możliwość ubiegania się o odszkodowanie za opóźniony lot także w sytuacji, gdy czas spóźnienia na tablicy lotów wynosi np. 2 godziny i 58 minut.
Unijne regulacje, nakładają na przewoźników lotniczych szereg praw w sytuacji, gdy ma miejsce zakłócenie rejsu. Linie lotnicze powinny w szczególności zadbać o to, aby pasażerowie mieli zapewnione posiłki oraz napoje – w ilości stosownej, do czasu oczekiwania. W sytuacji, gdy do opóźnienia dojdzie w porze nocnej, przewoźnik zobowiązany jest do zapewnienia noclegu w hotelu wraz z transportem.
Ponadto pasażer powinien mieć możliwość skorzystania z 2 rozmów telefonicznych oraz wysłania faksu lub wiadomości e-mail.
Zgodnie z art. 9 ust. 3 Rozporządzenia (WE) 261/2004 przewoźnik zobowiązany jest, aby w szczególności zwrócić uwagę na potrzeby osób o ograniczonej możliwości poruszania się, a także ich opiekunów. Stosowną opieką powinni zostać także objęci małoletni pasażerowie, którzy podróżują bez osób dorosłych. W praktyce oznacza to, że dla wskazanych wyżej osób linia lotnicza zobowiązana jest zapewnić pobyt w hotelu niezależnie od tego, czy do zakłócenia lotu doszło w porze dziennej, czy też nocnej.
Warto podkreślić, że przewoźnik zobowiązany jest do zapewnienia opieki każdorazowo, gdy dojdzie do zakłócenia rejsu – niezależnie od przyczyny zdarzenia.
Przewoźnik może uchylić się od wypłaty odszkodowania, jeżeli zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Innymi słowy, są to okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego. W niniejszym zakresie wskazać należy w szczególności:
niekorzystne warunki atmosferyczne
niestabilna sytuacja polityczna w danym kraju
problemy z portem lotniczym (zamknięcie lotniska, strajk pracowników obsługi naziemnej, awaria systemów informatycznych itp.)
usterka techniczna spowodowana czynnikiem zewnętrznym (np. zderzeniem z ptakiem)
zagrożenie epidemiologiczne
Z pozoru czynność ta może wydawać się dość prosta. Samodzielne złożenie wniosku o odszkodowanie za opóźniony sprowadza się do skierowania reklamacji do linii lotniczej. Większość przewoźników udostępnia na swoich stronach internetowych dedykowane formularze. W stosownych polach należy wprowadzić swoje dane, numer oraz datę lotu, a następnie dołączyć dokumenty podróży. Zazwyczaj formularz zawiera również miejsce na dopisanie dodatkowych uwag.
Niektóre linie lotnicze, chcąc nieco utrudnić pasażerom proces ubiegania się o odszkodowanie, wymagają, aby cała dokumentacja została wysłana pocztą tradycyjną. Kierując reklamację do przewoźnika za pośrednictwem tego kanału, warto pamiętać, aby pismo zostało dostarczone przesyłką rejestrowaną, tj. listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
Niniejszy dokument powinien zawierać następujące elementy:
Imię i nazwisko pasażera
Adres pasażera
Określenie przewoźnika: nazwa linii lotniczej, adres rejestrowy
Dopisek: „Reklamacja dot. odszkodowania za opóźniony lot zgodnie z art. 7 Rozporządzenia (WE) nr 261/2004.”
Informacje, jakiego lotu dotyczy opóźnienie (kiedy miał miejsce, w jakich godzinach, na jakiej trasie i ile wyniosło opóźnienie)
Dane rachunku bankowego, na jakie ma zostać przekazane odszkodowanie (imię i nazwisko właściciela konta, adres, numer IBAN, SWIFT)
Podpisy wszystkich dorosłych pasażerów objętych daną rezerwacją (alternatywnie można przedłożyć także udzielone pełnomocnictwa)
Warto podkreślić, że zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 24 października 2019 r. w sprawie C-756/18, aktualnie nie ma już obowiązku dołączania kopii kart pokładowych do zgłoszenia reklamacyjnego. Przewoźnicy posiadają bowiem w swoich systemach informatycznych dane osób, które znajdowały się na pokładzie samolotu. Niemniej jednak rekomendowane jest dołączenie tych dokumentów do skargi. Niestety przewoźnicy nie chcą respektować niektórych orzeczeń TSUE. Tym samym ich brak może skomplikować cały proces. W sytuacji, gdy przewoźnik kategorycznie będzie wymagał dołączenia kart pokładowych, sprawa ostatecznie będzie musiała znaleźć swój finał w sądzie. Oznacza to, że zamiast otrzymać odszkodowanie za opóźniony lot po kilku tygodniach, pasażer będzie musiał czekać na środki wiele miesięcy.
Zgodnie z art. 205c Ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze, postępowanie reklamacyjne uważa się za wyczerpane w przypadku, gdy przewoźnik lotniczy, rozpatrzył reklamację albo upłynął termin do jej rozpatrzenia. Reklamacja powinna być rozpatrzona w terminie 30 dni od dnia jej złożenia.
Unijne przepisy stanowiące o ochronie praw pasażerów linii lotniczych obejmują szeroki katalog przypadków, w których istnieje możliwość wnioskowania o zryczałtowane odszkodowanie. Kwoty rekompensat również pozostają relatywnie wysokie. Tyle jednak w teorii. W praktyce linie lotnicze niechętnie wypłacą rekompensaty – zwłaszcza na rzecz pasażerów, którzy zdecydowali się samodzielnie walczyć o odszkodowanie za lot. Do rzadkości nie należy brak odpowiedzi na skierowaną reklamację. Alternatywnie przewoźnicy odmawiają wypłaty odszkodowania, zasłaniając się anomaliami pogodowymi, awariami samolotów niezależnymi od nich czy winą konkurencyjnych linii – zwłaszcza przy lotach łączonych, które dzieli przesiadka.
W takim przypadku pasażerowi pozostają 3 możliwości dochodzenia swoich racji.
W sytuacji, w której przewoźnik odmawia zaspokojenia roszczeń, konsument może się zwrócić o pomoc do organu sieci NEB (właściwy dla kraju wylotu). Jeżeli organ sieci NEB nie wydaje decyzji w sprawach indywidualnych, o pomoc (w sprawach transgranicznych) można się zwrócić do Europejskiego Centrum Konsumenckiego w Polsce.
W przypadku, gdy wylot miał miejsce z Polski, właściwym organem do skierowania skargi jest Rzecznik Praw Pasażerów. Niestety z powodu braków kadrowych czas jej rozpatrzenia jest obecnie ekstremalnie wysoki i wynosi średnio kilkanaście miesięcy. Kolejną wadą jest fakt, iż organ ten prowadzi jedynie polubowne negocjacje z przewoźnikiem. W praktyce linia lotnicza nie ma obowiązku wyrażenia zgody na udział w postępowaniu. W takim przypadku sprawa zostanie zamknięta. W końcowym efekcie powoduje to, że skierowanie skargi do Rzecznika Praw Pasażerów najprawdopodobniej nie spowoduje, iż linia lotnicza dokona wypłaty odszkodowania. Więcej informacji na temat działalności tejże instytucji znaleźć można w artykule na naszym blogu.
Złożenie pozwu o zapłatę często jest jedyną możliwością pozwalającą uzyskać odszkodowanie od linii lotniczych. W przypadku niektórych przewoźników wytoczenie powództwa staje się de facto rutynową czynnością mającą na celu uzyskanie rekompensaty. Spowodowane jest to faktem, iż podmioty te odrzucają wszelkie reklamacje pasażerskie – niezależnie od stanu faktycznego.
W praktyce spraw z powództwa cywilnego jest jednak niewiele. Proces sądowy charakteryzuje się czasochłonnością oraz wysokimi kosztami. Poza koniecznością uiszczenia opłaty sądowej pasażer próbujący samodzielnie uzyskać odszkodowanie za opóźniony lot ponosi również ryzyko zapłaty kosztów zastępstwa procesowego w przypadku przegranej. A kwota ta nie jest mała, gdyż może wynieść od 270 zł do nawet 900 zł – od każdej osoby uwzględnionej w pozwie.
Warto podkreślić, że nawet w przypadku, gdy mamy pewność, że za zakłócenie rejsu odpowiada przewoźnik, to wygrana w sądzie wcale nie jest taka pewna. Postępowania dotyczące roszczeń w zakresie odszkodowań za odwołane lub opóźnione loty stanowią niewielki odsetek ogółu spraw, które trafiają do sądów. W związku istnieje ryzyko, że wyroki będą opierać się na niewłaściwej interpretacji obowiązujących przepisów, co w konsekwencji doprowadzi do tego, iż mogą być obarczone błędem. Spowodowane jest to brakiem doświadczenia sędziów w zakresie orzekania na gruncie spraw wynikających z Rozporządzenia (WE) 261/2004. Tym samym istotną rolę spełnia doświadczenie profesjonalnego pełnomocnika (adwokata lub radcy prawnego), którego zadaniem jest nakierowanie sądu na właściwą interpretację obowiązujących przepisów, w tym stale pojawiających się orzeczeń TSUE.
Kolejnym istotnym aspektem jest zaplecze prawne samej linii lotniczej. Bardzo często na drodze postępowania sądowego przewoźnicy nie kwestionują, że ponoszą odpowiedzialność za zakłócenie rejsu. Niemniej jednak wskazują na uchybienia formalne, które mają skutkować oddaleniem powództwa. Pasażer, który zdecydował się samodzielnie dochodzić odszkodowania za opóźniony lot, winień dobrze zaznajomić się z obowiązującymi przepisami prawa, aby uniknąć sytuacji, w której nie tylko nie uda mu się uzyskać odszkodowania, ale będzie zmuszony także do uiszczenia wysokich kosztów przegranego procesu.
Więcej o dochodzeniu roszczeń od linii lotniczych na drodze postępowania sądowego w naszym artykule.
Osoba, która nie chce poświęcać czasu na dochodzenie swoich racji przed wymiarem sprawiedliwości bądź też prowadzenia negocjacji z liniami lotniczymi, ma możliwość skorzystania z usług wyspecjalizowanych firm. W przypadku AirCash4U wystarczające jest zawarcie umowy w formie elektronicznej oraz udzielenie stosownych upoważnień, a także dołączenie dokumentów podróży. Pasażer nie ponosi żadnych opłat wstępnych. Prowizja naliczana jest tylko i wyłączenie w momencie skutecznego uzyskania odszkodowania. W przypadku niepowodzenia (także na etapie sądowym) klient nie ponosi żadnych kosztów.
Podobne procedury obowiązują w zasadzie u wszystkich firm działających na polskim rynku. Zdarza się jednak, że stosowana jest progresywna stawka prowizji, które wzrasta (nawet do 40-50%), w przypadku, gdy zajdzie konieczność skierowania sprawy do sądu. Tradycyjne kancelarie prawne mogą wymagać uiszczenia niewielkiej opłaty wstępnej (zazwyczaj ok. 100 zł). Ponadto również naliczana jest prowizja od skutecznego uzyskania odszkodowania. W przypadku niepowodzenia pasażer nie ponosi dodatkowych kosztów, jednak opłata wstępna przepada.
Rzecz jasna, istnieje możliwość samodzielnego złożenia wniosku o odszkodowanie za opóźniony lot. Niektóre linie lotnicze przyjmują bowiem prokonsumencką postawę i bez większych utrudnień są w stanie zrealizować wypłatę odszkodowania – nawet gdy pasażer dokona indywidualnego zgłoszenia. W momencie, w którym uzyskamy odmowę ze strony przewoźnika, a jednocześnie uznamy, że jednak nie jesteśmy w stanie sfinalizować sprawy samodzielnie, można zlecić prowadzenie postępowania wyspecjalizowanej firmie. Warto jednak pamiętać, że w Polsce obowiązuje krótki termin przedawnienia, który wynosi zaledwie rok.
Złóż wniosek o odszkodowanie za problem z opóźnionym lub odwołanym lotem
NIP: 7542812979
REGON: 383541220
Pon-Pt: 8.00-18.00
Sob: 10.00-14.00
Znajdź nas na Facebooku
